Geplaatst: 17-02-2013

Pyometra: baarmoederontsteking

Er sterven nog steeds teefjes aan deze eenvoudig te voorkomen aandoening: pyometra. Pyometra wil zeggen baarmoederontsteking (pyo=etter, metra=baarmoeder). Pyometra komt voor bij teefjes vanaf ongeveer 6 jaar oud, en is een dodelijke ziekte indien deze niet tijdig ontdekt wordt. De ziekte kent namelijk een sluipend verloopt, en de symptomen zijn door eigenaars vaak moeilijk op te merken. Dit heeft tot gevolg dat deze ziekte nog altijd slachtoffers maakt onder niet-gesteriliseerde teefjes.
Baarmoederontsteking is een ziekte die eigenlijk alle niet-gesteriliseerde teefjes vroeg of laat treft. We zien namelijk dat vrijwel alle teven die niet gesteriliseerd zijn, vanaf een jaar of 6 problemen beginnen te krijgen met de baarmoeder. Ze worden dan onregelmatig of niet meer loops, vloeien extra lang of de uitvloei verandert van kleur en geur. Dit lijkt vreemd, maar is eigenlijk logisch, volgens de wetten van de natuur. In de natuur, in het wild, worden wolven 1x per jaar loops. Na ongeveer 12 jaar, dus na 12 x loops zijn, is de wolvin-teef en ook haar baarmoeder als het ware “op”. Een wolvin in de natuur wordt ook niet veel ouder dan een jaar of 12, dus dat heeft de natuur eigenlijk goed geregeld.

Bij onze huishonden gaat het echter anders. De huishond is gedomesticeerd, dat wil zeggen, van een wilde hond is een huishond “gemaakt”. Tijdens dat proces zijn de honden van 1 naar 2 loopsheden per jaar gegaan. Toch is zo’n baarmoeder dan na 12x loops zijn “op”. Dat wil dus zeggen bij onze huishonden na een jaar of 6. Het baarmoederslijmvlies wordt bij elke loopsheid dik en ontzwelt dan weer, maar tijdens elke loopsheid kunnen er kleine hoeveelheden vocht en weefsel opgebouwd worden die achterblijven. De baarmoeder kan dan geleidelijk aan met elke loopsheid steeds meer gaan ontsteken en gaat zich dan op een gegeven moment vullen met etter. Er zijn twee soorten pyometra: open en gesloten. Wanneer de baarmoedermond open is, kan deze etter afvloeien naar buiten. De hond doet dan vuile uitvloei uit de vulva, variërend van rood naar bruin naar pussig. Deze uitvloei kan erg ruiken en de teef aantrekkelijk maken voor andere honden, vooral reuen. Eigenaars denken dan vaak dat de hond “gewoon” loops is.
    
Wanneer de baarmoedermond echter gesloten is, kan de geproduceerde etter niet weg uit de baarmoeder, waardoor deze steeds meer op spanning zal komen te staan en uiteindelijk zelfs kan scheuren. Dit is zeer levensbedreigend! Een baarmoederontsteking maakt een teefje niet alleen ziek (niet/slecht eten, overgeven, sloom, koorts, dikke buik, evt. vuile stinkende uitvloei) maar de hond kan hieraan sterven! Een correcte en snelle behandeling is dus gewenst.

De behandeling bestaat uit het alsnog verwijderen van de baarmoeder via een operatie. De hond wordt dan dus alsnog gesteriliseerd. Het zal duidelijk zijn dat de narcose van een zieke hond veel risicovoller is dan die van een jonge hond. Bovendien is een operatie aan een ontstoken baarmoeder veel omslachtiger dan die aan een normale baarmoeder. Een normale baarmoeder is tussen de 0,5-1 cm dik, een pyometra-baarmoeder kan wel 7 cm dik zijn!!! Bovendien is deze gevuld met etter en de wand erg zwak, zodat de chirurg met veel zorgvuldigheid moet werken om de baarmoederwand niet te doen scheuren. Tevens is een pyometra-baarmoeder sterk doorbloed, zodat er meer bloedvaten moeten worden afgebonden.

Ingesneden pyometra	Normale baarmoeder

Dit alles heeft tot gevolg dat de operatieduur, en dus ook de narcoseduur, langer zal zijn dan bij een standaard sterilisatie. En de hond is ook nog eens ziek, hetgeen extra narcoserisico’s met zich meebrengt. Omdat de ontstoken baarmoeder zoveel gifstoffen produceert, worden de nieren en andere organen (hart, lever, etc.) aangetast in hun functie. Deze honden zijn letterlijk: “doodziek”. Een teefje met pyometra krijgt dan ook altijd intraveneus infuus, om het lichaam te spoelen van de gifstoffen, de bloeddruk op peil te houden en de nieren en andere organen te ondersteunen. Na de operatie blijft de hond minstens 1-2 nachten opgenomen op de kliniek.
De foto toont een pyometra die na de operatie is ingesneden, om zo de inhoud te tonen: etter. De foto rechts toont een normale baarmoeder.
  

Tijdens de operatie: de pyometra-baarmoeder wordt naar buiten gebracht:

Het opereren van een pyometra heeft dus heel wat meer voeten in de aarde dan een standaard sterilisatie. Het is dus beter om een baarmoederontsteking te voorkomen door de hond op jonge leeftijd te steriliseren. Daarmee wordt een hoop ellende voorkomen. Wij raden daarom aan om, als er niet met de hond gefokt gaat worden, een teefje te steriliseren 2-3 maanden na de 1e loopsheid.

Voordelen van sterilisatie uit medisch veterinair oogpunt: omdat de baarmoeder verwijderd wordt, is er

• geen kans meer op een baarmoederontsteking op latere leeftijd.
• minder kans op tumoren van de tepels. Hoe vaker een hond loops wordt, hoe meer kan op tumoren van de tepels op latere leeftijd. Wanneer een teefje na de 1e loopsheid gesteriliseerd wordt, is de kans op tumoren van de tepels slechts zo’n 3%, wanneer een teefje pas na de 3e of 4e keer loopsheid gesteriliseerd wordt, is de kans vrijwel 100%.
• minder kans op suikerziekte

Voordelen uit praktisch oogpunt:

• de hond wordt niet meer loops,
• geen schijnzwangerschap meer
• de teef kan niet meer ongewenst gedekt worden

”Nadelen”:

Veel eigenaren denken dat de hond ‘sloom' zal worden na sterilisatie. Dit hangt nauw samen met het gewicht van de hond. Omdat na de sterilisatie bepaalde hormonen niet meer in het lichaam circuleren, kan het metabolisme van de hond wat gaan vertragen. De hond kan dan, met dezelfde hoeveelheid voer, toch te zwaar gaan worden. Eenvoudigweg: de hond heeft minder energie nodig en slaat het teveel aan energie op als vet. Ten gevolge van het overgewicht, wordt de hond sloom, heeft minder zin om te bewegen, wat dan weer nog meer overgewicht in de hand werkt. Dit is een zgn. vicieuze cirkel, die men eenvoudigweg kan voorkomen door na een sterilisatie het gewicht van de hond goed in de gaten te houden. Bij toename van het gewicht gaat u eenvoudigweg minder voer geven (dit heeft de hond immers niet nodig, het wordt alleen maar omgezet in vet).